- دکتر شهناز شایانفر

هیستروسکوپی عملی است که به منظور تشخیص و درمان مشکلات رحمی استفاده می شود و به بررسی داخل رحم می پردازد. از آن جایی که هیستروسکوپی به بررسی داخل رحم می پردازد، برای تشخیص و درمان اختلالات و مشکلات قسمت های خارجی و یا دیواره رحم مناسب نمی باشد. در این مطلب قصد داریم به طور کامل در مورد این عمل صحبت کنیم تا اطلاعات لازم را به دست آورید.

غیر از موارد گفته شده از هیستروسکوپی در موارد زیر نیز استفاده می شود:
بررسی علائم و مشکلات مانند؛ قاعدگی های شدید، خونریزی غیر طبیعی واژن، خون ریزی بعد از قاعدگی، دردهای لگنی، مشکلات بارداری
تشخیص مواردی از قبیل: فیبروم های رحمی و پولیپ (تومورهای غیر سرطانی در رحم)
درمان مشکلاتی از قبیل در آوردن فیبروم و پولیپ رفع چسبندگی هایی که به دلیل عفونت و یا اثرات جراحی در رحم ایجاد می شود.
تشخیص علت سقط جنین (به خصوص در مواردی که خانمی سابقه بیش از دو سقط داشته)
یکی از مهم ترین دلایل انجام هیستروسکوپی، یافتن علت خونریزی غیر طبیعی واژن است. خون ریزی غیر طبیعی، به معنای خون ریزی شدید، قاعدگی طولانی و یا کمتر از حد طبیعی و نرمال است. خون ریزی بین قاعدگی نیز طبیعی نیست.

1. کاهش زمان بستری در بیمارستان
2. کاهش زمان لازم برای بهبود
3. کاهش نیاز به مسکن
4. جلوگیری از هیسترکتومی(عمل برداشتن رحم)
5. جلوگیری از باز کردن شکم برای انجام عمل جراحی

هیستروسکوپی عبارت است از مشاهده فضای داخل رحم با استفاده از آندوسکوپ برای تشخیص یا درمان بیماری های زنان.
در بسیاری از مواقع تشخیص و درمان در یک زمان انجام می گیرد. در روند هیستروسکوپی لوله باریکی که سر آن لامپی قرار دارد به داخل دهانه رحم فرستاده می شود و با چشم غیر مسلح یا دوربین و صفحه مانیتور قابل مشاهده است.
زمان این جراحی با توجه به کاری که انجام میشود متغیر است.
بیمار میتواند بعد از عمل به کار های روزانه بپردازد و دوره نقاهت سختی ندارد.

چه نوع بی حسی برای انجام هیستروسکوپی لازم است؟

هیستروسکوپی می تواند بر حسب صلاحدید پزشک با بی حسی موضعی ، بی حسی منطقه ای( نخاعی) و یا بیهوشی عمومی انجام شود.که اینها بستگی به محدوده و علت عمل جراحی دارد.

بهترین زمان هیستروسکوپی

بهترین زمان، بعد از پایان قاعدگی و خون ریزی و یا نهایتا تا یک هفته بعد است. جهت پیشگیری از رشد و بزرگ شدن آندومتر و دید بهتر قسمت های داخلی رحم، بهتر است زنان از روز پنجم قاعدگی شروع به مصرف قرص های پیشگیری کنند. در زنان یائسه، در هر زمانی امکان هیستروکتومی وجود دارد.

موارد منع استفاده از هیستروسکوپی

زنان باردار
زنان مبتلا به سرطان رحم و واژن
انسداد و تنگی دهانه رحم

اقدامات قبل از انجام هیستروسکوپی

در روزها و هفته های قبل از انجام هیستروسکوپی، بهتر است برخی نکات رعایت شوند، از جمله : انجام تست هایی جهت اطمینان از اینکه آیا می توانید این شیوه را انجام بدهید یا خیر، مانند: آزمایش خون و تست بارداری (این تست ها در حدود یک هفته قبل از هیستروسکوپی توصیه می شوند).
استفاده از روش های پیشگیری از بارداری (این روش در صورت بارداری ممنوع می باشد).
قطع مصرف سیگار (با کنار گذاشتن سیگار، عوارض این روش یه حداقل می رسد.)
اجتناب از خوردن و نوشیدن هر نوع غذایی از نیمه شب قبل از انجام هیستروسکوپی. تقریبا 6 تا 8 ساعت ناشتایی الزامی است.
چنانچه بیماری داروی آسپرین مصرف می کند، از یک هفته قبل از انجام هیستروسکوپی باید آن را قطع کند.
اگر بیمار دارو یا قرص فشارخون مصرف می کند، یک ساعت قبل انجام هیستروسکوپی می تواند آن را همراه آب بسیار کم مصرف کند.
بیمار باید دستگاه تناسلی را یک روز قبل از انجام هیستروسکوپی اصلاح و تمیز کند.
قبل از انجام هیستروسکوپی بهتر است بیمار دو ساعت زودتر در بیمارستان حضور داشته باشد.
بیمار نباید هیچ گونه زیورآلاتی هنگام انجام هیستروسکوپی داشته باشد حتی ساعت.

اقدامات بعد ازهیستروسکوپی

بیمار بلافاصله بعد از هیستروسکوپی و در بعضی مواقع بعد از چند ساعت مرخص می شود و به خانه بر می گردد. انجام فعالیت های روزمره و عادی از روز بعد بلامانع است. در ادامه به چندین مورد از مراقبت های بعد از هیسترسکوپی اشاره میکنیم:
پرسنل برای پیشگیری از هرگونه عفونت قبل از انجام هیستروسکوپی به بیمار آنتی بیوتیک های لازم را می دهند.
بعد از انجام هیستروسکوپی، پزشک برای بیمار آنتی بیوتیک ومسکن های ضد درد تجویز می کند.
بیمار باید بعد از انجام هیستروسکوپی برای یک تا دو روز سوپ و غذاهای آبکی مصرف کند.
بیمار باید یک روز بعد از انجام هیستروسکوپی قرص آسپرین مصرف کند.
مصرف داروها بعد از انجام هیستروسکوپی طبق تجویز پزشک معالج صورت می گیرد.

بهبودی بعد ازهیستروسکوپی

بهترین کار، استراحت در منزل است تا اثرات و عوارض بیهوشی از بین برود. بیمار باید از نوشیدن الکل و یا رانندگی پرهیز کند.
در طول طی شدن دوران بهبودی، بیمار ممکن است:
دردهایی مشابه دردهای قاعدگی داشته باشد. این حالت با مصرف مسکن هایی مانند ایبوبروفن و طی چند روز برطرف می گردد.
هر گونه علامت گفته شده طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد، اما بهتر است توصیه های پزشکی مربوطه را جدی بگیرید و رعایت کنید.

انجام فعالیت های روزمره بعد از هسیتروسکوپی امکان پذیر است؟

برخی از زنان می توانند فعالیت هایی مانند کار کردن را از فردای روز جراحی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر دیرتر.
در مواردی که درآوردن فیبروم های رحمی نیز صورت گرفته است، بیمار به استراحت بیشتری نیاز خواهد داشت.
برخی از فعالیت هایی که باید بعد از هیستروکتومی در نظر گرفته شوند، عبارت اند از:
استحمام همان روز و یا روز بعد
عدم برقراری رابطه جنسی به مدت یک هفته، و یا تا زمان قطع خونریزی. این کار احتمال انتقال عفونت را به حداکثر می رساند.
در صورتی که احساس کسالت می کنید، وعده های غذایی سبک تری مصرف کنید.
اگر به هنگام هیستروسکوپی، تکه ای از بافت رحم برداشته شود (بیوپسی)، نتایج دلخواه تا چند هفته بعد ظاهر می شود.

پس از هیستروسکوپی چه انتظاری باید داشته باشید؟

در صورت داشتن موارد زیر حتماً به پزشک مراجعه نمایید:
درصورت بروز :
1- تب
2- درد شدید شکمی
3- خونریزی شدید واژینال یا ترشح واژن
معمولا” پس از هیستروسکوپی نیاز به بستری نمی باشد، مگر اینکه بنا به دلایلی پزشکتان صلاح بداند.
چه زمانی باید به متخصص زنان مراجعه کنیم؟
درد شدیدی که با مصرف مسکن نیز برطرف نمی شود.
خونریزی شدید
مشاهده لخته خون
ترشحات بدبوی واژن
تب بالای 38 درجه
موارد گفته شده می تواند نشانه ای باشد از یک مشکل، مانند عفونت.
امیدورام این مطلب برای شما مفید بوده باشد و اطلاعات لازم را کسب کرده باشید. شما میتوانید سوالات و تجربیات خود را در زیر این مطلب به اشتراک بگذارید.

جراحی فیبروم با حفظ رحم

دکتر شهناز شایانفر | متخصص زنان و جراحی زیبایی