پس از زایمان، زن فرصت کافی برای مراقبت از خود را ندارد. چرا که معمولا نوزاد خواب خوبی ندارد و هر چند ساعت یک بار از خواب بیدار می شود. اما هر مادری باید برای خود وقت کافی بگذارد تا سریع تر بهبود یابد. در اینجا به ذکر برخی از روش ها که باعث بهبودی سریع تر می شود، می پردازیم:
- فعالیت: توصیه می شود که پس از زایمان فعالیت های مناسب داشته باشید. البته میزان فعالیت بسته به نوع زایمان دارد. توصیه می شود در زایمان سزارین در 6 تا 12 ساعت اولیه زایمان، نسبت به زایمان طبیعی مقدار کمتری پیاده روی کنید. بیمار در زایمان سزارین نیاز بیشتری به استراحت دارد.
- توصیه می شود در صورت تجویز آنتی بیوتیک، دارو های خود را بصورت مرتب میل نمایید، تا از ایجاد عفونت احتمالی جلوگیری شود.
- خونریزی واژینال: خونریزی پس از زایمان معمولا دو تا شش هفته طول می کشد. توصیه می شود در این مدت بهداشت شخصی خود را کاملا رعایت کنید و نوار بهداشتی خود را زود به زود عوض کنید. همچنین برای کشیدن نخ های بخیه حتما در موعد مقرر مراجعه نمایید.
- پس از زایمان هر روز زخم زایمان را با آب و نمک شستشو دهید و کاملا خشک نمایید. استراحت کافی باعث تسریع بهبودی خواهد شد.
- توصیه می شود که کودک را از شیر خود تغذیه کنید. البته ممکن است بسیاری از زنان با شیوه صحیح شیردهی نوزاد آشنا نباشند و بصورت اشتباه کودک را تغذیه کنند. توصیه می شود برای شیردهی صحیح از پزشک خود کمک بگیرید. همچنین قبل از شیر دادن به نوزاد حتما نوک سینه خود را بشویید، تا از انتقال میکروب به دهان کودک جلوگیری شود.
- پس از زایمان حتما خواب کافی داشته باشید. عدم استراحت و خواب کافی می تواند باعث ایجاد افسردگی پس از زایمان می شود. البته افسردگی می تواند به دلیل اختلال هورمونی نیز ایجاد شود. در صورتی که مشکلات روحی و روانی شدید باشد، توصیه می شود زن حتما به پزشک مراجعه نماید.
- ممکن است درد های کمر و لگن بعد از زایمان بسیاری از زنان را درگیر کند و حتی شاید این درد ها تا شش ماه پس از زایمان نیز ادامه داشته باشد. توصیه می شود هنگام شیردهی و هنگام حمل نوزاد حتما وضیعت صحیح را رعایت نمایید. انجام کارهای روزمره می تواند در کاهش فشار و دردهای کمر و لگن موثر باشد.
- پس از زایمان سبک زندگی شما تغییر خواهد کرد، ممکن است این تغییرات باعث افسردگی شود. انتظار نداشته باشید که در همان روزهای اولیه بتوانید به زندگی طبیعی خود بازگردید. لذا سعی کنید با این مورد کنار آمده و کاملا آن را بپذیرید.
نکات مراقبتی مهم بعد زایمان
۱. استراحت و تغذیه سالم: مادران باید به خود استراحت کافی بدهند تا بدنشان بهبود یابد. تغذیه سالم و متنوع نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
۲. توجه به حداقل فعالیت: فعالیت‌های سنگین و حرکات ورزشی شدید در ابتدای دوره باید محدود شوند. به تدریج و با رعایت توصیهات پزشک می‌توان به فعالیت‌های روزانه بازگشت.
۳. مراقبت از زخم پارینه: در صورتی که مادر عمل سزارین داشته باشد، نیاز به مراقبت خاص بر روی جای عمل و دقیقه‌ای بررسی و نظافت دارد.
لکه بینی بعد از زایمان سزارین
۴. پذیرش کمک: مراقبت از نوزاد و انجام وظایف روزمره ممکن است برای مادران جدید الولاده چالش‌برانگیز باشد. پذیرش کمک از دیگران، از جمله همسر و خانواده، می‌تواند در این دوران مفید باشد.
۵. مشاوره پزشکی: برنامه مراقبت پس از زایمان باید تحت نظر پزشک قرار گیرد. ارتباط مستمر با پزشک و اطلاع‌رسانی در مورد تغییرات فیزیکی و روحی مهم است.
۶. توجه به روحیه: این دوران با تغییرات هورمونی، خستگی و فشارهای روحی همراه است. حمایت روحی و احترام به تجربیات مادران اهمیت دارد.
۷. پیگیری مشکلات پس از زایمان: شناسایی هر گونه علائم غیرعادی یا مشکلات پس از زایمان و مراجعه به پزشک در صورت نیاز از اهمیت بالایی برخوردار است.
۸. تقویت عضلات لگن و شکم: انجام تمریناتی که به تقویت عضلات لگن و شکم کمک کنند، به بازگشت سریعتر به حالت طبیعی بدن کمک می‌کند. تمرینات خفیف مانند پیاده‌روی و یوگا می‌توانند مفید باشند.
۹. مراقبت از سلامت روانی: تغییرات هورمونی و مسئولیت‌های جدید ممکن است بر روحیه مادر تأثیر بگذارد. حمایت خانواده و دوستان، مشاوره روانی و اخذ کمک‌های لازم می‌تواند در بهبود سلامت روانی کمک کند.
۱۰. شیردهی صحیح: در صورت تصمیم به شیردهی، یادگیری تکنیک‌های صحیح شیردهی و اطلاعات در مورد تغذیه مناسب برای مادران شیردهی اهمیت دارد. مشاوره با متخصصین شیرمادری نیز مفید است.
۱۱. مراقبت از تغذیه: مراقبت از تغذیه مناسب، حاوی مواد مغذی مهم برای بهبود نیروی جسمانی و تغذیه نوزاد است. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئینی متنوع توصیه می‌شود.
۱۲. برنامه روزانه متعادل: ایجاد یک برنامه روزانه متعادل که به مادر امکان استراحت، مراقبت از نوزاد و انجام وظایف خانگی را می‌دهد، می‌تواند به خاطرهای مادران جدید الولاده کمک کند.
۱۳. توجه به علائم ناراحتی: مادران باید به هر گونه علائم ناراحتی یا علائم غیرعادی در بدن یا روح خود توجه ویژه کنند. در صورت لزوم، باید به پزشک مراجعه و مشکلات را مطرح کنند.
۱۴. استفاده از منابع آموزشی: خواندن و مطالعه در مورد مراقبت‌های پس از زایمان، مراقبت از نوزاد و موضوعات مرتبط دیگر می‌تواند مادران را بهتر اطلاع‌رسانی کند.
